O IES Rafael Dieste asistimos un ano máis á gran festa de Ciencia da Coruña; O Día de Ciencia na Rúa que celebrouse o sábado 7 de maio no Monte de Santa Margarida de 11 da mañá as 7 da tarde.
Desde o Club de Ciencia Ángeles Alvariño levamos moitas das experiencias traballadas ao longo do curso:
Tivemos o noso rincón de ilusións ópticas, para demostrar que moitas veces a nosa vista engánanos e todo está onde fixemos a atención.
No posto de microbioloxía ensinamos protozoos e as nosas Artemias, explicando o seu ciclo biolóxico e dimorfismo sexual.
Levamos a nosa cámara de néboa, e mostramos como poden detectarse partículas subatómicas.
Ensinamos a medir a Terra cun pau, reproducindo os cálculos de Eratóstenes.
O día foi estupendo, e aínda que no instituto cústame moito tirar do alumnado, aquí crecéronse, tomaron iniciativa, divulgaron e gozaron da ciencia ao grande. Grazas #DCR22! #DiaDaCienciaNaRúa#DíaDaCienciaNaRúa2022
O venres 22 de abril o alumnado de 1º de bacharelato de Bioloxía e Xeoloxía do IES Rafael Dieste asistimos ao EPA Eduardo Pondal para escoitar en conferencia ao Dr Ángel Carracedo.
Ángel Carracedo é xenetista, é premio extraordinario de Licenciatura en Medicina pola Universidade de Santiago de Compostela (USC) en 1978 e Doutor en Medicina pola mesma universidade en 1982, tamén con Premio Extraordinario. Catedrático de Medicina Legal da USC desde o ano 1989 e foi director do Instituto de Medicina Legal da mesma entre 1994 a 2012. Actualmente dirixe a Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica (SERGAS, Xunta de Galicia) e o Centro Nacional de Genotipado- ISCIII (CEGEN) Ademais é xefe de grupo do CIBERER(Centro de Investigación Biomédica en Rede de Enfermidades Raras) e Coordinador da área de Xenética e Bioloxía de Sistemas do Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago de Compostela (IDIS), é o coordinador do Programa Diana.
A súa labor divulgativa a é incansable e recorre institucións e institutos de Galicia e todo o Mundo para facer entender que é desde o coñecemento a maneira que temos de crecer persoalmente e como sociedade.
A conferencia foi estupenda; falou de conceptos tan interesantes como extremos da variabilidade, variación común… Ao final houbo un momento marabilloso, os alumnos rodearon e encheron de preguntas a Ángel.
A principio de este curso 21/22 Quintín Garrido, contable de profesión y promotor de divulgación científica, me propuso una ilusionante idea: que mis alumnos locutaran los capítulos del libro -on line-
Este libro va dirigido a jóvenes, o esa era la idea inicial, lectores de entre 14-18 años, pero tengo que confesar que tras su lectura creo que será del agrado de cualquier persona con un mínimo de curiosidad, sea cual sea su edad. Pienso que en esta colección de relatos, en su mayoría vivencias personales de sus autores, encontrareis un fiel reflejo de la comunidad científica actual. Entre los autores encontraréis desde estudiantes de grado o doctorado a Catedráticos, e incluso científicos ya jubilados (en la mayoría de los casos muy a su pesar) con una sabiduría y experiencia que una Sociedad que se quiera calificar como Avanzada no debe dejar de lado y mucho menos en el olvido. Aquí tenéis un buen elenco de “hombros sobre los que subiros” para lograr grandes cosas. Creo firmemente que acabareis la lectura de los capítulos mascullando la frase “Y yo quiero ser…”.Presentación Quintín Garrido
Deseamos vivamente que este libro sirva para fomentar que estudiantes de bachillerato y secundaria se sientan atraídos por la actividad científica y se sumen a las nuevas generaciones de investigadores (en las que las mujeres científicas tendrán un protagonismo creciente), y que así aporten decididamente su imaginación, su perseverancia, altura de miras, capacidad creativa e inconformismo (valores todos ellos consustanciales a la actividad científica) para tomar el relevo e impulsar estos cambios.Prólogode Federico Mayor Zaragoza y Federico Mayor Menéndez
La iniciativa de Quitín ha sido estupenda y me ha ayudado a acercar las vocaciones científicas a mi alumnado. En el libro los distintos autores relatan cual fue el camino para trabajar en su profesión y explican en que consiste.
Me ha encantado ver como cada uno ha elegido alguna con la se sentía identificado, y como ha hecho suya la lectura.
En este enlace podéis escuchar los capítulos locutados por el alumnado de 1º de bacharelato del instituto IES Plurilingue Rafael Dieste : hay químicos, genetistas, ingenieras, biólogos, astrofísicas…
A semana do 28 de marzo ao 1 de abril celebramos no instituto a XII Semana Cultural. Neste curso 2021/22, a saúde foi o tema a traballar desde os distintos seminarios.
Cartel da Semana Cultural A Saúde elaborado polo equipo da biblioteca.
A Semana inaugurouse con charlas para os de 1º de ESO de “STOP ACCIDENTES”. Foi moi gratificante escoitar a unha ex-alumna (alumna miña, no istituto de Baio) explicarlle aos rapaces como deben comportarse como peóns e futuros condutores para acabar con esta secuela dos acidentes de tráfico, que tantas vidas custa.
O martes 29 tivemos unha magnífica conferencia do do psiquiatra e psicoterapeuta Luís Ferrer i Balsebre, para tratar o tema de “O impacto da crise no psiquismo humán”.
Ao longo da semana houbo máis conferencias e actividades : “Enfermidades mentais”, “Enfermidades raras” “Alcoholismo”…, saídas a Domus (Museos Coruñeses) a talleres de alimentación, e ademáis unha chea de exposicións de traballos desde todos os seminarios e cursos. Tedes nesta entrada de o blog Arquivos do Trasno, unha información detallada.
Desde o Club de Ciencias impulsamos varios temas de cara a semana cultural.
Para os de 1º de ESO onde se traballa o tema de microorganismos no curso, os alumnos fixeron maquetas e debuxos dos microorganismos relevantes na nosa saúde, con explicacións das principais características destes e a enfermidade ou beneficio que conleva.
En 1º de bacharelato tratamos o tema das pseudoterapias, mitos alimentarios e outras pseudociencias.
Son moitas as terapias que se aplican sen evidencia. O perigo destas es que substitúan o retrasen aplicación das validadas pola ciencia, podendo agravar a enfermidade ou mesmo acabando nun fatal desenlace. Houbo posters sobre homeopatía, osteopatía, quiropráctica, poder dos minerais…
Tamén traballamos os mitos nos alimentos: desde os iogures con Lactobacillos singulares e todopoderosos, iogures sen lactosa, e outros produtos con vitaminas engadidas, veganos, sen parabenos, orgánicos, naturais, bio… Unha alimentación sana e equilibrada (salvo enfermidade) xa nos prové de todos estes micronutrintes, que como a palabra di, con pequena cantidade, chega, e se tomamos a maiores, non melloramos, mesmo, como as vitaminas liposolubles poden acumularse e provocar enfermidades por hipervitaminose.
A cloración da auga, os aditivos e conservantes salvan moitas vidas, onde antes moríase de cólera, botulismo… agora a química danos boas solucións para que esto non ocurra.
O espectro electromagnético, noutra seción, explicaba ben porque non temos que ter medo as radiacións dos móbiles, wifi, antenas… e si, as do sol, o cal, sendo necesario para a síntese de vitamina D, hai que tomalo con “sentidiño” (proteción solar, e non en horas de máxima radiación). Ás cabinas de u.v. si hai que terlles medo.
Colocar como reclamo, aos nosos traballo-cartel, produtos e cachivalles varios fixo que moitos se achegasen a ollar, e algo terminaban lendo ou escoitaban as nosas explicacións.
Deixamos por aquí fotos dos traballos doutros seminarios que estaban colocados por todo o instituto.
O mércores 16 de febreiro o IES Rafael Dieste fomos con 6 alumnos a XIII Olimpíada de Xeoloxía que celebrouse na Facultade de Ciencias da UDC no Campus da Zapateira. A Olimpíada de Xeoloxía é una actividade convocada pola AEPECT, aquí AEPECT Galicia (Asociación Española para la Enseñanza da Ciencias de la Tierra), a Sociedade Española de Xeoloxía e o Colexio Oficial de Xeólogos.
Programa: 11:30. Recepción de participantes. 12:00-13:30. Proba práctica (Xincana Xeolóxica). Esta proba realizarase en grupos de 3 ou 4 participantes. 13:30-15:00. Xantar no comedor da Escola Universitaria de Arquitectura Técnica. Haberá bufete a prezo universitario. 15:00-16:00. Proba teórica. 16:00-18:00. Visita aos laboratorios da Facultade de Ciencias para a realización de distintas actividades lúdicas. Esta actividade está organizada polo profesorado da Facultade de Ciencias. 18:00-18:30. Entrega de diplomas e premios ao alumnado que obteña as mellores cualificacións. As distintas categorías de premios poden ser consultadas na web de AEPECT Galicia. 18:30-19:00. Chocolate de despedida.
O programa extendeuxe un pouco máis, ata as 20:00h, e aínda que chegamos cansos e sen ningún premio, a xornada foi moi enriquecedora, non só polo que aprendemos de xeoloxía e nos distintos talleres nos que pasamos á tarde, se non pola convivencia con outros compañeiros doutros institutos.
As persoas que acadan a máxima cualificación en cada sede pasarán á Fase Española, que se levará a cabo o día 26 de marzo en Almería.
É de destacar, ademais, que o alumnado que curse 2º de Bacharelato poderá optar as bolsas que as universidades galegas conceden para as persoas premiadas nas olimpíadas científicas. Así que para o ano que ben seguro volveremos animarnos 🙂
Carolina Jimenez García. Layout TD para VFX de cine. CG Artist de profesión, escéptica de mente y científica de corazón. Ciencia, cine, 3D/VFX, frikismo.
Laboratorio de ciencias 